Een bezoek aan het Richthofen Museum in Schweidnitz
Event ID: 622
Categorieën:
01 januari 1938
Source ID: 54
“Wie echter naar het oosten reist, naar Schweidnitz, de geboorteplaats van Manfred von Richthofen, kan een bezoek brengen aan het Richthofen-museum dat in zijn ouderlijk huis is ingericht, om aan de hand van de vele waardevolle herinneringen het reeds verkregen beeld van het leven en de dood van de held te completeren.
Het ouderlijk huis van Richthofen ligt iets buiten het kleine Silezische garnizoensstadje, dat ooit een fort van Frederik de Grote was. Je moet eerst een paar lange straten doorlopen, een spoorweg oversteken en langs een klein park lopen, waarvan de belangrijkste bezienswaardigheid een waardig monument voor de grote zoon van de stad is. Dan kom je op de naar de held genoemde straat en aan het einde daarvan bereik je het ouderlijk huis van Manfred, een grotere, lichtgeschilderde villa in een tuin, die vooral opvalt door een torenkamer.
Kunigunde Freifrau von Richthofen heeft de eerste verdieping van de villa ingericht als museum voor haar zonen Manfred en Lothar. Zes kamers en een lange gang zijn gevuld met zeldzame kostbaarheden, die het meer dan waard zijn om op een dag te worden overgebracht naar een van de grote Berlijnse rijksmusea, bijvoorbeeld het Zeughaus.
Ik zal nu opsommen wat er hier allemaal te zien is! In het trappenhuis komen we eerst een rijke collectie geweien tegen, oud familiebezit. Zoals we hebben gehoord, was Manfred een enthousiast jager. In de lange reeks van zijn voorouders zijn al veel belangrijke jagers te vinden.
In de gang op de eerste verdieping valt ons oog op een klein fotolijstje, achter het glas waarvan twee vogelveren met zegellak zijn bevestigd. In kinderlijk handschrift lezen we: “Eerste eend, Romberg, 27 december 1906.” Dat zijn dus de eerste jachttrofeeën van de grote vlieger!
Verder zien we hier Manfreds ulaanzwaard en de stijgbeugel van een van zijn paarden, die door een granaat is doorboord. Het paard werd gedood en Manfred viel met een verscheurde mantel naar beneden.
De eerste kamer is gewijd aan Lothar Freiherr von Richthofen, die met 40 neergeschoten vliegtuigen op de negende plaats staat in de ranglijst van piloten uit de Eerste Wereldoorlog. Vol eerbied staan we voor Lothars ordenkussen, waarop naast vele andere hoge onderscheidingen ook de Pour Le Mérite te zien is, en voor een brief die de vader van Albert Ball, de beste Engelse oorlogsvlieger die door Lothar werd neergeschoten, aan barones von Richthofen schreef. We bewonderen een Zweeds degen, een sigarettenetui van de keizerin, manchetknopen van de keizer – allemaal eregeschenken aan hem.
We zien het model van een Albatros-vliegtuig dat door Lothar werd gevlogen, een buitgemaakte Engelse stalen helm, twee propellers van Lothar, een bord met typeplaatjes van neergeschoten Engelse vliegtuigen en de nummers van verschillende Engelse vliegtuigen die door Lothar werden verslagen. We zijn ook bijzonder gefascineerd door het portret van Lothar, gemaakt door prof. Fritz Reusing.
De tweede kamer is gewijd aan zijn broer Manfred. Deze kamer is bijzonder rijkelijk gevuld. We kunnen echter maar een paar dingen noemen. Zo bevat een Biedermeier-kast bijvoorbeeld grotere en kleinere zilveren bekers; zoals bekend heeft Manfred zichzelf voor elke neergeschoten vijand zo’n beker cadeau gedaan. Op elke beker staat de datum van de neerhaling, het type Engelse vliegtuig en de namen van de jachtvliegers die getuige waren.
Hier ziet men ook de beker die Manfred won toen hij ondanks een gebroken sleutelbeen een crosscountryrit succesvol voltooide. Origineel zijn een tafel van propellerhout, een kroonluchter gemaakt van een Engelse motor en een bel gemaakt van een motorcilinder. De Engelse oorlogstrofeeën en de als documenten zeer waardevolle foto’s zijn niet te tellen.
De derde kamer zou je de jachtkamer kunnen noemen. Hier hangen verschillende jachtbuit van Manfred. Verbazingwekkend is de kop van een wisent, die Manfred bij prins Pleß in Pleß heeft geschoten. Ook de kop van een in Frankrijk geschoten everzwijn en een in Oost-Pruisen geschoten eland zijn hier te zien. Bijzonder is een tafel met elandpoten.
Ontroerd leest men een bevestiging van 27 december 1910, die luidt: “Aan de koninklijke Pruisische cadet Manfred Freiherr von Richthofen wordt hierbij naar waarheid bevestigd dat hij in aanwezigheid van meer dan 100 – meestal onberispelijke – getuigen vandaag op het veld van Jordansmühl eigenhandig 20 hazen en 1 fazant (mannelijk) heeft geschoten en gedood. De juistheid hiervan wordt bevestigd door (er volgen vele namen).”
De vierde kamer is een zeer interessant fotokabinet. Hier vindt men portretten van de beroemde voorouders van de “rode baron”, onder andere Leopold I van Dessau, de “oude Dessauer”, en markgraaf Karl Wilhelm Friedrich von Ansbach.
Het merendeel van de foto’s zijn echter van Manfreds vlieggenoten. We zien Excellentie von Hoepnner, die tijdens de oorlog belast was met de zaken van de bevelhebber van de luchtmacht, kolonel Thomsen, kapitein Boelcke, kapitein Loerzer, kapitein Göring, luitenant Udet, luitenant Immelmann, enzovoort.
Met kloppend hart betreedt men dan de aangrenzende vijfde kamer. Toen Manfred een jongen was, woonde hij hier. Nu vindt men hier het eenvoudige, zwarte kruis dat Manfreds graf sierde toen hij nog in vijandelijk gebied, in Fricourt, begraven lag. Rechts en links ervan staan twee groenblijvende struiken. En men voelt de behoefte om een paar verse bloemen voor het kruis van de held neer te leggen.
Je moet even wennen aan het zicht van het doodskruis midden in de kamer. Maar het heeft hier toch een zeer goede plek. Alles ziet er bijzonder plechtig uit door de mooie oude Duitse oorlogsvlag die op de achtergrond hangt en de vele linten die dateren van de dag waarop Manfreds stoffelijk overschot in Berlijn op de Invalidenfriedhof werd begraven.
In deze kamer vindt men ook Manfreds ordenkussen. Sommige orden zijn zelfs bij leken bekend, zelfs bij de jonge man die niet aan het front was. Maar deze blijven voor hem, net als voor de oude frontsoldaat, een raadsel. Ze kwamen uit Turkije, Bulgarije, Oostenrijk-Hongarije of uit een van de 25 Duitse deelstaten om de grootste Duitse oorlogsvlieger te onderscheiden.
Boven de vitrine met het ordenkussen is trouwens de zinken plaat te zien die de Engelsen als identificatiemerk op Manfreds kist hadden bevestigd en die dus acht jaar onder de grond heeft gelegen. Zeer interessant zijn ook de luchtpost en de foto van Manfreds graf in Bertangles, die direct na Manfreds begrafenis door de Engelsen boven de Duitse linie werden gedropt.
In een glazen kastje zijn Manfreds laatste pilotenpet, zijn horloge en de veiligheidsgordel te zien die hem vasthield toen hij de dodelijke schoten kreeg.
Een Engelse hospik had een stuk uit het zeil van Manfreds vliegtuig gescheurd. Na de oorlog stuurde hij dit samen met zijn armband en eerbiedige woorden naar de moeder van de held.
De genoemde pet werd na de oorlog door de commandant van het kruisschip “Karlsruhe” meegebracht uit Vancouver (Canada). Een voormalige Canadese soldaat stuurde deze, eveneens met hartelijke groeten, naar de moeder.
De hier bewaarde sterrenvlag werd destijds door de oceaanvliegers Chamberlin en Levine op het graf van de held op het Invalidenfriedhof neergelegd. Alle indrukken worden nog versterkt door de foto’s van de begrafenis door het Britse Royal Flying Corps in Bertangles.
Voordat we naar buiten gaan, werpen we nog een blik in de grote vitrinekast, die naast de uniformen van Manfred ook zijn dikke pilotenjas bevat, die van vele foto’s bekend is. Onlangs is de zeer interessante tentoonstelling uitgebreid met een extra kamer. Hier wordt nu nieuws over de dood van Manfred verzameld en getoond. We vinden de condoleanceberichten van de keizer, Hindenburg en Ludendorff. We zien Engelse en Franse kranten. Verder zijn er de allernieuwste brieven van voormalige Engelse frontstrijders, waarin steeds weer wordt bevestigd dat Manfred von Richthofen niet uit de lucht is geschoten, maar vanaf de grond.
En iedereen neemt de tijd om de originele brief van luchtvaartminister Göring te bestuderen, waarin hij de barones von Richthofen meedeelt dat de Führer heeft besloten om het eerste jachteskader van de nieuwe Duitse luchtmacht naar haar onvergetelijke zoon te vernoemen.”
Comments (0)