Verslag van oorlogscorrespondent Dr. Max Osborn
Event ID: 658
27 april 1918
Source ID: 55
“Hoe Richthofen sneuvelde. Dr. Max Osborn in de ”B. Z.Am Mittag”
Verslag van oorlogscorrespondent Dr. Max Osborn
(Uit de “B. Z. am Mittag” van 27 april 1918)
Aan de Somme, 24 april 1918
Het toeval bracht me vandaag op het slagveld ten oosten van Amiens naar de plek waar drie dagen eerder cavaleriekapitein Manfred von Richthofen uit zijn roem en leven werd gerukt en uit de kring van zijn naaste kameraden. Het front voert hier harde gevechten en zelfs de dood van een van de meest geliefde helden die de oorlog ons heeft geschonken, mag geen moment stilstand brengen in het grote raderwerk, maar het verdwijnen van deze schitterende verschijning, het heengaan van deze gevierde, ridderlijke, beminnelijke man wordt door iedereen diep betreurd, ondanks alle
spanning van de zware strijd. Volgens wat ik heb gehoord, met name van de deelnemers aan Richthofens laatste oorlogsvlucht, heeft het voorval, waarvan het tragische einde op dit moment nog niet volledig is opgehelderd, zich als volgt afgespeeld:
Op zondag 21 april, om half één ’s middags, vloog de ritmeester met vier heren van zijn eskader, waaronder zijn neef, die pas sinds kort tot het beroemde eskader 11 behoorde en meer voor de oefening meevloog, vanuit het oosten naar het luchtruim boven de voorste Duitse linie. Ze zagen op de relatief lage hoogte van vijftienhonderd meter, want het was mistig, al snel zeven Engelse Camel-toestellen tegenover zich, terwijl zeven andere vijandelijke machines op aanzienlijk grotere hoogte zichtbaar werden. Met de eerste zeven raakten de Duitse jachtvliegers onmiddellijk in hevige luchtgevechten verwikkeld. Oberleutnant K. en Leutnant W. vielen meerdere Engelsen aan. Plotseling zagen ze vanaf de zijkant de rode driemaster van Richthofen aanvliegen, die zich in een krachtige aanval op deze tegenstanders stortte. Op zijn bekende onweerstaanbare manier greep de Rittmeister een Camel, die onmiddellijk in de kogelregen van een machinegeweer leek te liggen en bijna loodrecht neerstortte. De sterke oostenwind die op zondagmiddag waaide, had de hele strijdende troepenmacht van de stellingslinie naar het westen en over vijandelijk gebied gedreven, eerst in de buurt van Hamelet, daarna over de moerassige Somme-bocht bij Corbie. De jongere Duitsers zagen hoe de Engelsman zich daar nogmaals herpakte en hoe Richthofen hem opnieuw onder druk zette. Nu viel luitenant W. een nieuwe tegenstander aan. Hij slaagde erin de vijand uit te schakelen, die ten zuiden van Hamelet neerstortte; het was het negende vliegtuig dat hij neerschoot. Hij keek onmiddellijk om naar de ritmeester, die als leider van de groep vloog, en zag nog dat de rode driemaster zijn tegenstander nog verder naar het westen was gevolgd. Dat viel hem op. Maar hij kon het verloop niet langer observeren, omdat hij opnieuw een aanval inzette. Ook de anderen waren bezig met de Engelse vliegtuigen die zich nog tegen hen verzetten. Nadat ze een tijdje met hen hadden geschoten, loste het gevecht op en vlogen de Duitsers, omdat ze de leider niet meer konden vinden, alleen naar hun vliegveld.
Ze kwamen daar aan zonder Richthofen. Ze maakten zich al zorgen om zijn lot, maar hoopten nog steeds dat de ervaren piloot hen zou volgen. Maar ze wachtten tevergeefs. Ondertussen hadden waarnemers op de heuvels bij Hamel duidelijk kunnen zien dat de Engelsman die Richthofen had gepakt, volledig uitgeput op de grond was gevallen, nadat de Duitser hem tweehonderd meter naar beneden had gedrukt. Toen zagen ze hoe Richthofen zelf zijn toestel optilde, waarschijnlijk om weg te vliegen en ook naar huis te gaan, maar toen plotseling in een
duikvlucht naar beneden gleed. Toch slaagde de rode driemaster erin, zoals de waarnemers nauwkeurig konden vaststellen, om soepel te landen. Dat gebeurde ter hoogte van Corbie, net ten noordwesten, al voorbij de Anere, die hier in de Somme uitmondt. De kameraden moesten daar aannemen dat Richthofen in leven was gebleven en gevangen was genomen. Pas het Reutertelegram toonde hen de trieste waarheid. Hoe de samenhang moest worden geïnterpreteerd, leek hen nog niet duidelijk. Het is mogelijk dat de motor van Richthofen tijdens de jacht en achtervolging van de vijand te zwaar werd belast, zodat hij uitviel en de piloot tot een noodlanding dwong, en dat hij vervolgens tijdens de glijvlucht in rechte lijn dodelijk werd geraakt door een machinegeweerschot vanaf de grond, dat misschien van zeer korte afstand was afgevuurd. Het is ook mogelijk dat de ritmeester tijdens de beschreven poging om te keren en naar huis te vliegen, van onderaf werd geraakt. In beide gevallen moet de ter dood veroordeelde met uiterste energie zijn toestel zo hebben bestuurd dat hij toch nog een zachte landing kon maken.
Dit staat in ieder geval vast: in de luchtstrijd zelf is de meester niet verslagen. Noch achter hem, noch boven hem was in de beslissende periode een vijandelijk vliegtuig te zien. De laatste overwinningen De Engelsman die Richthofen vlak voor zijn dood neerschoot, was de eenentachtigste tegenstander die hij versloeg. Dat wil zeggen, de eenentachtigste die volgens de bij ons geldende strenge regels werd geteld. De officieren van zijn eskader zijn van mening dat het aantal aanzienlijk zou toenemen als men ook de zeker niet geringe reeks van degenen zou meetellen die, vernietigend verslagen door Richthofen, te ver achter de vijandelijke linie neerstortten om hun val bij ons onomstotelijk te kunnen vaststellen. Verder vertelden ze dat Richthofen, wanneer anderen tegelijk met hem op een vijandelijk vliegtuig hadden geschoten dat neerstortte, zich telkens persoonlijk terugtrok ten gunste van zijn medestrijders, een gewoonte die zij prezen als een mooi bewijs van onbaatzuchtige en grootmoedige kameraadschap. De zevenennegentigste
en tachtigste tegenstander had Richthofen de avond ervoor, op 20 april om zeven uur, tussen Warfusée-Abancourt en Villers-Bretonneux neergeschoten, beide in hetzelfde luchtgevecht direct achter elkaar, binnen twee minuten. Hij had al eerder aangekondigd dat hij hoopte met zo’n dubbele overwinning op nummer tachtig te komen en was buitengewoon blij dat hem dat inderdaad was gelukt. Op de terugweg na deze dubbele overwinning op de 20e had hij, laag vliegend, nog marcherende colonnes op de weg begroet. Het rode vliegtuig was bij alle strijders op aarde des te beter bekend omdat juist Richthofen zich bijzonder ijverig inspande om de vijandelijke vliegtuigen aan te vallen die onze troepen onder druk zetten, en daarom bij onze infanteristen algemeen bewonderd werd.
Vandaag, op 24 april, wilde Rittmeister von Richthofen met verlof gaan. Hij wilde samen met luitenant W. naar Freiburg vliegen, van daaruit een paar dagen naar het Zwarte Woud om de balts van de auerhoen te bekijken en vervolgens een dienstopdracht in zijn thuisland uitvoeren. De twee piloten hadden
al de route uitgewerkt die ze wilden nemen. Bij slecht weer zou de reis per trein plaatsvinden. De treinkaartjes lagen voor alle gevallen al klaar. Nu moest een van Richthofens kameraden naar Kortrijk vliegen om het trieste nieuws aan de vader van de gesneuvelde te brengen. De vrienden, ondergeschikten en leerlingen hadden de held voor onkwetsbaar gehouden; ze geloofden vast dat hem geen kwaad kon overkomen. Wij anderen hadden eerder gedacht dat de onvermoeibare piloot toch eens op het slagveld zou kunnen sneuvelen. De liefde en bewondering die hem droegen, geldt nu de trotse herinnering aan een strijder die sneuvelde nadat hij het onmogelijke voor zijn vaderland had gedaan, wiens naam bijna omgeven was door de glans van een sprookje en die, net als de favoriete helden uit de oude sagen, in de bloei van zijn jeugd door het jaloerse lot naar de schaduwen werd gestort.”
Comments (0)